YADYGÂR EJDER
Ye?ilçam… 68 adymlyk bir sokak… ‘Beyazperdenin ba?ynda, ortasynda, kyyysynda yer alanlar bu sokaklaryn üç kahvesinde ya?ar. Ye?enler Kyraathanesi’nde figüranlar, Azmi’nin Kahvesi’nde yapymcylar, yönetmenler, oyuncular, Re?it’in Kahvesi’nde y?ykçylar, setçiler toplanyr.1 Beyo?lu’nun bütün sokaklary Ye?ilçam’a açylyr. Alyon, Anadolu, Ahududu, Hava, Hasnun Galip, Ba?a?a sokaklary Ye?ilçam denizine akan yrmaklar gibidir. Alyon Sokak’tan her gün bir adam, Ye?ilçam’a açylyr. Figürandyr, ancak Ye?enler Kyraathanesi’ne de?il, Re?it’in Kahvesi’ne yönelir.
Asyl ady Adnan Enbiyao?lu’dur.
Sivaslydyr.
‘Üçüncü synyf lokantalarda doyurur karnyny- uyur üçüncü synyf otellerde
üçüncü synyf rollerde oynar- birinci synyf yürekle
Ku? cyvyltylary siner ceplerine-bir denize açylyr gibi açylyr soka?a-kyrsoylu bir yürek takylyr arkasyna2
Her filmde dostluklara, sevdalara ysyrgan olan, kendisine ait olmayan bir hayaty ya?ayyp hep ‘kötü adamy’y oynayan, ancak tepeden tyrna?a yürek, acymak, dostluk kokan Yadigâr Ejder, sessizli?in gürültüsünde bo?ulan bir Ye?ilçam yolcusudur.
Taner Ay, Ye?ilçam Soka?y Foto?raflary’nda ?öyle bir Yadigâr Ejder portresi çizer: Hep Yadigâr Ejder’i görürdüm Re?it’in evsizlere ev masalarynda, tek ba?yna. Mübala?asyz dev gibiydi, franken?tayn ka?larynyn altyndaki kara mor halklara gömülü kan çana?y gözlerinden kaçak bakardy herkese. Yri, kalyn parmakly büyük elleri vardy. Nedendir bilmem, o günlerde Yadigâr Ejder bende hiç sevmedi?im bedavacy imajyny uyandyrmy?ty. Cüssesinin yaratty?y terörden faydalanyp, bedava ya?ayan birinin gereksizli?ini dü?ünürdüm.
Yyllar sonra, Yadigâr Ejder’i tanyyanlardan Yadigâr Ejder’i dinledi?imde, eski dü?üncelerimden çok utandym, damarlarymda kan yerine kahyr akrepleri dola?ty günlerce. Aslynda varlykly bir ailenin çocu?uymu?. Ama, son günlerinde bir bardak çay içecek parasy bile yokmu?.
Her filminde silahsyz devrilmez cüssesi, bir deri bir kemik jönlerimizin sinek öldürmez yumruklaryyla devrildi, rol icaby. Onu en fazla Cüneyt Arkyn dövmü?tü. Hayatyn dövdü?ü adamlaryn a?zyny burnunu kyrmak, zaten Cüneyt Arkyn’yn sinema felsefesiydi. Yadigâr Ejder gibi emekçilerin ise kaderiydi Cüneyt Arkyn gibi jönlerden dayak yemek.
Beyo?lu’nun kuytu sokaklarynda cep delik mide bo? dola?yrken dolaryn dalgalanmasynda ya?ayanlardan birinin ‘önce dayak ye sonra parany al’ teklifine damarlaryny yyrtan sevinç çy?lyklary atmak ister. Ancak, sesi buz tutmu? bir ?ehrin kur?unî semasyndan kimsesizli?ine susulmu? çy?lyklarynda toplanyr.3 Komedi filmlerinin hiç de komik olamayan rollerini üstlenir.
Taksim Parky’nda ya?muru yorgan yapar. Uçlaryna ölüm ya?an bir yorgan… Uykularyna amonyak kokusu kary?yr. Hava so?uktur ve yoksulluk gizli bir kefendir Ystanbul’da. Beyaz a?açlaryn arasyndan her sabah bir adam uyanyr. Aç, yalnyz ve ayaklaryndan rahatsyz bir adam… Ye?ilçam’yn duyamady?y bir türkü myryldanyr: ‘Seher vakti bu yerlerde kimler a?lamy?-Çimenler üstünde gözya?lary var’ Oysa, bilir Taksim Parky’nda hüzünlenmek yasaktyr! Kalkar, ilkin Re?it’in kahvesine, ardyndan Parmakkapy’ya, kebapçy Mehmet’in yerine u?ramak için yola koyulur. Ömür, artyk adymlaryny iyice kysa atmaktadyr. Artist görmü? ta?ralylaryn merakly ve ?a?kyn baky?lary arasynda ilerler.
Ye?ilçam’dan kader arkada?y Cem Erman, onu ?öyle anlatyr: “Yadigâr’la bir gün parasyzlyktan Taksim Parky’nda oturuyoruz. Karnymyz aç. Bir ekmek ve biraz ka?ar peyniri alacak para çykty ikimizden, ucundan ucundan yedik. Hiç unutmam. Çok sykyntydaydyk. Yadigâr çok sevdi?im bir arkada?ty. Fakat çok garip öldü. Kebapçy Mehmet vardyr Parmakkapy’da. Yadigâr tuvalete giriyor. Çykmayynca merak edip kapyyy kyryyorlar. Tansiyon yükselmesiyle tuvalette dü?mü?. Yüksek tansiyondan beyin kanamasy, zaten ayaklaryndan da hastaydy. ?akacy, ho?, çocuk ruhlu bir arkada?ty. Öyle bir adam Türk sinemasyna kolay kolay gelmez. Çok efendiydi. Çok utangaçty. Herkesin yardymyna ko?an altyn kalpli bir zavallyydy. Nasyl bir Yylmaz Güney, bir Ayhan I?yk gelmeyecekse, bir Yadigâr Ejder de gelmez.”4
Artyk kimsenin dövemeyece?i bir Yadigâr Ejder’den geriye ‘Bana Mazlum’u getirin’ repli?i kalyr.
Hüseyin Alemdar, devasa dü?çocuk için ?u dizeleri yazar: Kabuk tutmayan bir yaraydy sende sinema- sende yarym ekmek arasy hüzündü Beyo?lu-sende tek ki?ilik intihardy otel odalary-sende birer iç kanamaydy Ye?ilçam sokaklary-5 Devamını oku »
Son Yorumlar